Υπογραφει η μαρια ζωγράφου

Πλησιάζει και πάλι η εποχή των πανελληνίων. Είναι η στιγμή που τα παιδιά πρέπει να βάλουν τα δυνατά τους, ώστε να αποφασίσουν τι θα κάνουν με το μέλλον τους.

Όμως, η απόφαση που θέλουν είναι όντως δική τους; Ή μήπως το σύστημα τους «αναγκάζει» έμμεσα να ακολουθήσουν το δρόμο που επιθυμεί εκείνο; 

Φτάνοντας στη Γ’ λυκείου, όταν κάποιοι μαθητές λένε ότι θέλουν να σπουδάσουν, για παράδειγμα, φιλολογία, μαθηματικά ή φυσική οι καθηγητές τους κοιτάζουν με υπερηφάνεια. Όταν, όμως, άλλα παιδιά ξεστομίζουν ότι θέλουν να γίνουν ηθοποιοί, τραγουδιστές, ζωγράφοι τότε ακούγονται οι συμπονετικές ατάκες «αχ θα πεινάσεις» ή «θα μείνεις άνεργος»

Η τέχνη για την Ελλάδα είναι πολυτέλεια

Όπως φαίνεται, αν κάποιος έχει γεννηθεί έχοντας ταλέντο στο θέατρο, στη μουσική ή στη ζωγραφική, για το σχολείο είναι χαμένη υπόθεση. Μπορεί θεωρητικά τα μαθήματα αυτά να υπάρχουν στην ύλη σε μερικές τάξεις, ωστόσο οι καθηγητές – συνήθως – πάλι τα μετατρέπουν σε θεωρητικά μαθήματα, καθώς ο σκοπός τους είναι απλά να συμπληρώσουν την ύλη. Πριν λίγο καιρό, μάλιστα, είχε ακουστεί και το σενάριο να καταργηθούν εντελώς.

Η κατάργηση των μαθημάτων της ζωγραφικής, του θεάτρου, της μουσικής (αλλά και η απουσία μαθημάτων φωτογραφίας, χορού, κινηματογράφου) είναι καταστροφική. Σε άλλες χώρες, με πρωτοποριακά προγράμματα και αξιοθαύμαστα αποτελέσματα σε όλες τις βαθμίδες της εκπαίδευσης, τα μαθήματα αυτά ενδυναμώνονται, πολλαπλασιάζονται, εμπλουτίζονται.

Εδώ εξαφανίζονται. Ειδικά οι έφηβοι χρειάζονται τη μουσική, την ποίηση, το θέατρο περισσότερο από όλους, καθώς θέλουν να μιλήσουν για όσα νιώθουν, για τα όσα τους φοβίζουν, για όσα ονειρεύονται.

Τι προσφέρει η τέχνη μέσα από την εκπαιδευτική διαδικασία;

• Αποτελεί το κλειδί για κοινωνική συνοχή και ειρηνική συμβίωση
• Ενισχύει ουσιαστικά μαθητές με μαθησιακές δυσκολίες (δυσλεξία κλπ) οι οποίες παρατηρούνται σε όλο και περισσότερους μαθητές
• Ενισχύει τη φαντασία και κατ’ επέκταση τη δημιουργικότητα, για πιο ισορροπημένους ανθρώπους με εξίσου αναπτυγμένες γνώσεις και συναίσθημα
• Καλλιεργεί με μοναδικό τρόπο την ενσυναίσθηση, δηλαδή το να μπαίνεις στη θέση του άλλου. Ενισχύοντας συνολικά τον διάλογο, την κοινωνική συνοχή, τη διαφορετικότητα.

Στην τέχνη δεν υπάρχει σωστό και λάθος

Αν κάποιος κάνει ένα λάθος σε ένα τεστ, μένει απλώς με την αίσθηση της αποτυχίας. Όταν, όμως, ζωγραφίζει και κάνει ένα λάθος, μπορεί να βρει έναν τρόπο να το διορθώσει αλλάζοντας τα χρώματα, τις σκιές, ζωγραφίζοντας κάτι άλλο πάνω. Πολλές φορές το αποτέλεσμα είναι ακόμη καλύτερο από ότι αν δεν είχε γίνει το λάθος. Θα έπρεπε να βλέπουν το σχολείο ως χώρο έμπνευσης, ελεύθερης δημιουργίας και όχι καταναγκασμού. Η τέχνη είναι αναψυχή. Ίσως για αυτό θεωρείται κάτι πολύ υποδεέστερο σε σχέση με τη γνώση. Αλλά το μυαλό δεν μπορεί να κάνει τίποτα χωρίς την ψυχή.

Γι’ αυτό και πολύ λίγα θυμόμαστε από τις αμέτρητες σελίδες που παπαγαλίσαμε στο σχολείο.

Οι εξωσχολικές δραστηριότητες

Μία άλλη επιλογή που μπορεί να βοηθήσει ένα παιδί/έφηβο να έρθει σε επαφή με τις τέχνες – εφόσον δεν εμπεριέχονται στην ύλη του σχολείου ή δε διδάσκονται με τον σωστό τρόπο – είναι οι εξωσχολικές δραστηριότητες. Αυτή η «λύση» όμως απευθύνεται σε οικογένειες που έχουν την οικονομική δυνατότητα.

Επιπλέον, η παπαγαλία και οι ασκήσεις που φορτώνουν οι καθηγητές στους μαθητές  σε καθημερινή βάση, είναι τόσες που κάποιο παιδί ίσως να δυσκολεύεται να ανταποκριθεί σε όλες αυτές τις υποχρεώσεις με αποτέλεσμα ή να εγκαταλείψει τη δραστηριότητα που τόσο αγαπά ή να υστερεί στο σχολείο και να γίνεται αφορμή αρνητικής κριτικής των καθηγητών.

Έχει ξεχαστεί ότι το σχολείο είναι το μέρος που προετοιμάζει τα παιδιά να βγουν στην κοινωνία και πως δεν είναι τόσο σημαντικό αν θα πάρουν 20. Στον επαγγελματικό στίβο και στην οικογενειακή ζωή δεν έχουμε να κάνουμε με βαθμούς και σημαιοφόρους.

Ο σκοπός του είναι να δημιουργεί ελεύθερα μυαλά και όχι παιδιά-ρομπότ! Μπορεί η απουσία της τέχνης από τις σχολικές αίθουσες να είναι πολύ «βολική» για μια κατευθυνόμενη κοινωνία, δεν μπορεί να είναι όμως πλέον ανεκτό στην εποχή του 21ου αιώνα.