Υπογράφει η Μάγδα Ζυγούρη
Ο φεμινισμός αποτελεί μια από τις βασικότερες έννοιες της εποχής μας και απασχολεί τις γυναίκες σε κάθε πτυχή της ζωής μας. Όταν ακούμε τη λέξη «φεμινισμός», συνήθως μας έρχονται στο μυαλό τα ίσα εργασιακά δικαιώματα ή η σεξουαλική απελευθέρωση.
Έχετε σκεφτεί ποτέ όμως, πως η μόδα και τα ρούχα που φοράμε, πολλές φορές εν αγνοία μας, μπορεί να αποτελούν μια πληγή προς το φεμινισμό;
Σύμφωνα με έρευνες, σε χώρες όπως η Σρι Λάνκα, η Καμπότζη, η Ινδία και η Κίνα, οι αμοιβές των εργαζόμενων στα sweatshops (εργοστάσια παραγωγής ρούχων) εξακολουθούν να βρίσκονται πολύ χαμηλότερα του κατώτατου μισθού, ενώ το περιβάλλον εργασίας είναι συχνά επικίνδυνο. Η έκθεση σε τοξικές ουσίες και αναθυμιάσεις, η στέγαση των εργοστασιακών εγκαταστάσεων σε εγκαταλελειμμένα κτήρια, καθώς και η απαγόρευση χρήσης της τουαλέτας ή κατανάλωσης νερού και φαγητού αποτελούν καθημερινότητα για τους ανθρώπους που απασχολούνται στα sweatshops 14 με 16 ώρες την ημέρα, συχνά χωρίς διαλείμματα.
Και ως γυναίκες, γιατί μας αφορά αυτό; Γιατί η βιομηχανία της μόδας, «ανήκει» κυρίως σε εμάς. Περίπου το 80% των ανθρώπων που φτιάχνουν τα ρούχα μας παγκοσμίως, είναι γυναίκες ηλικιών 18-24. Γυναίκες που έρχονται καθημερινά αντιμέτωπες με σεξουαλική και σωματική κακοποίηση από τους εργοδότες τους. Γυναίκες που στερούνται την άδεια μητρότητας ή δέχονται συστηματικά απειλές και παρενοχλήσεις εντός του εργασιακού τους χώρου.
Σύμφωνα με έρευνα του Care International, 1 στις 3 εργαζόμενες γυναίκες σε εργοστάσια ρούχων δήλωσαν ότι έχουν υποστεί σεξουαλική παρενόχληση στο χώρο εργασίας μέσα σε περίοδο ενός έτους. Οι υποψήφιες εργαζόμενες, επίσης, προτού προσληφθούν, ρωτούνται εξονυχιστικά και αδιάκριτα σχετικά με την οικογενειακή τους κατάσταση. Μία εργαζόμενη σε sweatshop.
Στο στο Μπαγκλαντές, αναφέρει χαρακτηριστικά πως υπάρχουν εργοστάσια τα οποία «προσλαμβάνουν αποκλειστικά ανύπαντρες γυναίκες». Αυτό το γεγονός δυσχεραίνει αρκετά την εύρεση εργασίας για γυναίκες με οικογένειες και καθιστά μάταιες τις προσπάθειές τους για τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των ίδιων και των οικογενειών τους.
Η Jennifer Rosenbaum, επικεφαλής του οργανισμού Global Labor Justice-International Human Rights Forum, δήλωσε πρόσφατα στην εφημερίδα Guardian: «Πρέπει να κατανοήσουμε την έμφυλη βία ως παράγωγο της δομής της παγκόσμιας αλυσίδας εφοδιασμού. Το μοντέλο του fast fashion (γρήγορης μόδας) δημιουργεί παράλογα υψηλούς στόχους παραγωγής και χαμηλόμισθες συμβάσεις, με αποτέλεσμα οι γυναίκες να αναλαμβάνουν υπερωρίες στην εργασία τους χωρίς αμοιβή και να εργάζονται πολύ γρήγορα υπό ακραίες πιέσεις».
Πέρα από την πλευρά της παραγωγής, υπάρχει και η πλευρά της κατανάλωσης όπου οι γυναίκες πρωταγωνιστούν ξανά. Στις ΗΠΑ οι γυναίκες αποτελούν περίπου το 85% των καταναλωτών ρούχων, «συντηρώντας» ουσιαστικά τη βιομηχανία αυτή.
Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν εμείς για όλα αυτά;
Εδώ έρχεται η έννοια της «ηθικής μόδας». Ο μόνος τρόπος να ελαττώσουμε το πρόβλημα, είναι να ψωνίζουμε «ηθικά» και συνειδητά. Αυτό απαιτεί ενημέρωση, έρευνα και παρακολούθηση των εξελίξεων. Σημαίνει να αναρωτιόμαστε πού φτιάχτηκαν τα ρούχα μας, κάτω από τι συνθήκες, να ρωτάμε τις εταιρείες και να απαιτούμε ειλικρινείς απαντήσεις, να θεωρούμε τη διαφάνεια απαραίτητη προϋπόθεση προτού αγοράσουμε ένα ρούχο. Ιδιαίτερα ως γυναίκες, έχουμε υποχρέωση και μια παραπάνω ευθύνη για την επίλυση του προβλήματος αυτού..
Η μόδα αφορά τα σχέδια, τις ραφές, τα υφάσματα. Η «ηθική» μόδα όμως, είναι κάτι πολύ πιο ουσιαστικό, κάτι παραπάνω από όμορφα ρούχα. Είναι το να «φοράς» με αυτοπεποίθηση τις αξίες σου και να τις υποστηρίζεις.
